Equal Pay Day viel dit jaar op 17 maart, waardoor vrouwen bijna 2,5 maanden extra moeten werken om hetzelfde jaarloon te bereiken als mannen. ZIJkant, een Vlaamse progressieve vrouwenbeweging, greep deze gelegenheid aan om aandacht te vestigen op de nieuwe Europese richtlijn over loontransparantie.
De loonkloof, het verschil in salaris tussen mannen en vrouwen, toonde in 2022 volgens STATBEL een verbetering van slechts 5% in het bruto-uurloon in vergelijking met 10 jaar geleden. Echter, het Instituut voor de gelijkheid van mannen en vrouwen rapporteert dat de loonkloof nog steeds op 21% ligt. De nieuwe EU-richtlijn over loontransparantie (EU) nr. 2023/970, uitgevaardigd op 10 mei 2023, vereist rapportageverplichtingen voor bedrijven en biedt werknemers toegang tot loonschaalinformatie, met maatregelen om discriminatie aan te pakken.
ZIJkant zet zich actief in tegen loondiscriminatie en organiseert jaarlijks evenementen om bewustwording te creëren. Dit jaar was Eurocommissaris Helena Dalli de keynote speaker, benadrukkend dat EU-interventie nodig is gezien het gebrek aan wetgeving rond loongelijkheid in sommige lidstaten. Het panelgesprek benadrukte de nuances en uitdagingen, zoals de beperkte impact van de richtlijn op kleine bedrijven en het feit dat een 5% loonverschil niet altijd als discriminatie wordt erkend.
Om de loonkloof aan te pakken, pleiten experts voor gedegen genderanalyses, ondersteuning van precaire groepen en het doorbreken van taboes rond loondiscussies. Positieve voorbeelden bij bedrijven zoals Ethias en het UZ Gent tonen aan dat verandering mogelijk is en de werkomgeving verbetert.
Helena Dalli, Eurocommissaris voor gelijkheid, en bezieler van de recente Richtlijn inzake loontransparantie betoogt dat bij haar aanstelling tot 13 landen waren waar nog niets van wetgeving bestond rond loongelijkheid of loontransparantie. Er is bovendien nood aan flankerende maatregelen zoals quota in raden van bestuur en het versterken van de zorg. Teveel vrouwen zijn op dit moment niet actief omdat ze zorgtaken opnemen. Dit vereist samenwerking tussen lidstaten in workshops maar ook aandacht voor opleiding. Indien meer vrouwen in de juiste sectoren actief worden (vb STEM) zou dit automatisch voor een verkleining van de loonkloof zorgen.
Bekijk de video van ZiIJkant voor Equal Pay Day:
De richtlijn in detail:
De nieuwe richtlijn (EU) nr. 2023/970 van 10 mei 2023 inzake loontransparantie moet door lidstaten binnen drie jaar worden omgezet in nationale wetgeving.
Ze heeft betrekking op bedrijven met meer dan 100 werknemers en houdt voor (kandidaat-)werknemers een recht op toegang tot informatie in (inzake loonschalen in het bedrijf) en een rapportageverplichting voor bedrijven naargelang hun grootte. Dit moet werknemers in staat stellen om schadeloos te worden gesteld indien hieruit een discriminatie (groter dan 5%) op basis van hun geslacht zou blijken. Onder mogelijke schade zal naast het gederfde loonverlies ook het verlies van een kans en morele schade vallen. In geval van een klacht zal het aan het bedrijf zijn om de afwezigheid van discriminatie aan te tonen en niet aan de klager om de discriminatie te bewijzen.
