De federale regering heeft in haar begrotingsakkoord 2024 het systeem van flexi-jobs sterk uitgebreid en de voorwaarden (licht) aangepast. De liberale regeringspartijen (Open-VLD, MR) en de werkgevers zijn daar zeer tevreden mee, maar voor ABVV-Metaal en BTB-ABVV ligt deze maatregel zeer moeilijk. Hieronder overlopen we zowel alle nieuwigheden als onze bezwaren tegen deze vorm van tewerkstelling.

Wat zijn flexi-jobs?

Een flexi-job is een vorm van tewerkstelling waarbij een werknemer die minstens 4/5^e werkt, fiscaal voordelig kan bijverdienen bij een andere werkgever in bepaalde sectoren.

Het systeem werd ingevoerd in 2015 in de horeca (om zwartwerk te ontmoedigen) en in 2018 uitgebreid naar andere sectoren zoals detailhandel, kappers en bakkers. Sinds 2018 mogen ook gepensioneerden flexi-jobben.

In 2023 werden flexi-jobs mogelijk in de sportsector, bioscoopzalen, podiumkunsten en muziek (geen artistieke functies) en de zorgsector (geen zorgfuncties maar wel als poetshulp, klusjesman, receptionist, …).

Voor een werknemer in een flexi-job is zijn nettoloon gelijk aan zijn brutoloon. Er moeten geen sociale bijdragen of belastingen betaald worden. De werkgever betaalt alleen een bijzondere werkgeversbijdrage boven op het loon (25% maar dat percentage stijgt naar 28% vanaf 1 januari 2024). Voor de werkgever zijn flexi-jobs dus een zeer goedkope en flexibele vorm van tewerkstelling. 

Uitbreiding naar nieuwe sectoren

Zonder dat wij daar als vakbond over werden geïnformeerd, laat staan betrokken, worden vanaf 1 januari 2024 flexi-jobs mogelijk in 14 nieuwe sectoren.

• Autobussen en autocars  (PsC 140.01)
• Verhuisondernemingen (PsC 140.05)
• Garagesector (PC 112)
• Kinderopvang
• Onderwijs
• Sport en cultuur in de openbare sector
• Begrafenisondernemingen (PC 320)
• Eventsector (diverse PC’s)
• Landbouw (PC 144)
• Tuinbouw (PC 145)
• Ondernemingen van technische land- en tuinbouwwerken (PC 132)
• Vastgoed (PC 323)
• Rijscholen en opleidingscentra (deel van PC 200)
• Grote delen van de voedingsnijverheid (PC 118) zoals bedrijven voor drank, vruchten, vlees en zuivel

Deze lijst kan nog verder uitgebreid worden naar andere sectoren op voorwaarde van een akkoord (sectorale cao) tussen de vakbonden en de werkgeversfederaties (opt-in). Omgekeerd kunnen bovenstaande sectoren ook beslissen om de regeling van flexi-jobs niet toe passen, opnieuw mits een sectorale cao (opt-out).

Belangrijk om mee te geven: sectoren die afhangen van de gewesten/gemeenschappen (kinderopvang, busvervoer, …) kunnen flexi-jobs alleen invoeren op vraag van die bevoegde overheden.

Nieuwe maatregelen en voorwaarden

Naast de uitbreiding naar tal van nieuwe sectoren, wordt vanaf 1 januari 2024 ook de algemene regelgeving aangepast. 

• Alle sectoren (behalve horeca) moeten werknemers in een flexi-job betalen aan de sectorale barema-lonen in plaats van aan het lagere wettelijke minimum (€ 11,81 per uur).
• De bijzondere werkgeversbijdrage stijgt van 25% naar 28%.
• Werknemers kunnen niet werken in een flexi-job in een andere juridische entiteit van de groep waar ze al 4/5^e
• Werknemers die overstappen van een voltijdse naar een 4/5^e tewerkstelling, moeten 3 kwartalen (9 maanden) wachten om een flexi-job te mogen uitoefenen.
• Flexi-jobbers (niet gepensioneerd) zullen op jaarbasis max. € 12.000 mogen verdienen om vrijgesteld te worden van belastingen (op het deel daarboven worden belastingen – maar geen RSZ-bijdragen – betaald).
• De cumul met vervroegd pensioen wordt beperkt tot € 7.190 bruto per jaar.
• In bedrijven met een ondernemingsraad waar gebruik gemaakt wordt van flexi-jobs, moet elk jaar een overleg plaatsvinden over dat thema.

Flexi-jobs in onze sectoren: niet aanvaardbaar!

Voor ABVV-Metaal en BTB is de toepassing van flexi-jobs in onze sectoren niet aanvaardbaar.

• Flexi-jobs zijn een vorm van sociale dumping. Ze ondermijnen de overheidsfinanciën en de sociale zekerheid, want er worden geen sociale bijdragen en nauwelijks belastingen op betaald.
• Het systeem ondermijnt de reguliere tewerkstelling. In de plaats daarvan komt nog meer precaire en onzekere werkgelegenheid, met nefaste gevolgen voor de werk-privé balans van werknemers en een neerwaartse druk op de lonen.
• Flexi-jobs zullen de krapte op de arbeidsmarkt niet oplossen, maar wel de concurrentie verhogen tussen flexi-jobbers, werkzoekenden en deeltijdse werknemers die hun werkuren willen vergroten.
• De uitbreiding van flexi-jobs is er gekomen zonder de vakbonden te raadplegen, wat wijst op een groot gebrek aan respect voor het sociaal overleg.
  
  

Ortwin Magnus – Ondervoorzitter ABVV-Metaal: "Wij zijn geschokt om te vernemen dat de flexi-jobs worden uitgebreid naar het paritair comité 112 (garagesector). Dit is ronduit respectloos naar de sociale dialoog toe. Het sociaal overleg wordt ondergraven. Het is profijt op de rug van de arbeiders." 
Lees hier opiniestuk ABVV-Metaal

Frank Moreels – Voorzitter BTB-ABVV: ‘"e schreeuw naar geschoold personeel was nooit groter. Diegene die denken dat flexijobs deze nood zal invullen slaan de bal volledig mis. Flexi-jobs vervangen arbeidsplaatsen met normale loon-en arbeidsvoorwaarden door precaire jobs. Flexi-jobs zijn niet de oplossing voor knelpuntberoepen. Integendeel, ze maken de reguliere tewerkstelling nóg onaantrekkelijker."